VIÊM TAM GIÁC BÀNG QUANG

Tam giác bàng quang là vùng nằm giữa hai miệng niệu quản, hình tam giác có giới hạn là hai miệng niệu quản và miệng niệu đạo trong. Viêm tam giác là sự tăng sản vảy không sừng hóa của tế bào niêm mạc (nonkeratinizing squamous metaplastic) tế bào niêm mạc này là tế bào chuyển tiếp, được mô tả đầu tiên bới Heymann năm 1905 là cystitis trigoni. Hay trong y văn cũng có thể gọi là viêm tam giác màng giả (pseudomembranous trigonitis) hay bất sản âm đạo (vaginal metaplasia).

Triệu chứng và khám lâm sàng

Thường không có gì đặc biệt, không có triệu chứng vì đây là bệnh được chẩn đoán thông qua soi bàng quang. Thường nếu có triệu chứng là những triệu chứng kích thích, tiểu nhiều lần, tiểu gấp và tiểu khó, nhiễm trùng tiểu tái đi tái lại đau vùng chậu kéo dài. 


Khám lâm sàng thường không có gì đặc biệt, chủ yếu là để loại trừ những bệnh khác.


Nguyên nhân thường không được biết rõ.

Cận lâm sàng

    Thử tổng phân tích nước tiểu và cấy nước tiểu để loại trừ nhiễm trùng tiểu, đặc biệt làm trước khi soi bàng quang. 
    Siêu âm bụng có thể thấy hình ảnh bàng quang thàng dầy hoặc cổ bàng quang dầy.
    Soi bàng quang đặc biệt giúp ích chẩn đoán thầy những mảng sần trắng vùng tam giác bàng quang, có ranh giới rõ ràng, phất phơ trong bàng quang.

Hình ảnh viêm tam giác bàng quang

    Sinh thiết thường không cần thiết tuy nhiên nên sinh thiết trong những trường hợp có tiểu máu hay những mảng trắng này có ở những vị trí khác ngoài tam giác bàng quang, bệnh nhân nhi, vì nguy cơ sừng hóa chuyển ác tính cao.
    Sinh thiết có hình ảnh bất sản tế bào vảy không sừng hóa (nonkeratinzing squamous metaplasia), biểu mô vảy lát tầng. Tế bào đáy nhân to có nhiều không bào và chromatin.

Giải phẫu bệnh viêm tam giác bàng quang

Điều trị

Viêm tam giác bàng quang không có triệu chứng thì không cần điều trị. Trong một nghiên cứu thấy ở người viêm tam giác bàng quang có triệu chứng như tiểu nhiều, đau vùng chậu mạn tính, nhiễm trùng tiểu tái phát. Được điều trị với doxycycline 100mg uống ngày 2 lần trong 2 tuần, sau đó ngày 1 viêm 100mg cho 2 tuần tiếp theo. Kèm theo thuốc đặt trong âm đạo. Và sử dụng bao cao su trong suốt quá trình điều trị. Kết quả là 30% bệnh nhân xem như hết, 41% xem như triệu chứng có cải thiện.


Điều trị ngoại khoa đặc biệt ở những bệnh nhân có hội chứng niệu đạo, hay sinh thiết có bất sản vảy mà không đáp ứng với điều trị nội khoa. Kết quả cũng có cải thiện.


Hiện nay có nghiên cứu so sánh  bơm kháng sinh clarithromycine và hyaluronate 40 mg (Cystistat) vào bàng quang. Tuy nhiên, hyaluronate không được chấp nhập ở Hoa Kỳ bởi FDA.

Theo dõi và tiên lượng

Viêm tam giác bàng quang là một bệnh kích thích, nên tránh tối đa việc đặt thông tiểu không cần thiết. Bất sản vảy (Nonkeratinizing squamous metaplasia) là dạng lành tính không có nguy cơ ung thư. Tuy nhiên dạng keratin hóa (nonkeratinizing squamous metaplasia) phải theo dỏi cẩn thận hơn .