Dương vật bị chôn vùi

Có vài hệ thống phân loại tình trạng này, mặc dù không có hình thức nào được chấp nhận mức độ toàn cầu. Maizels và cs (1986) phân biệt những từ ngữ che khuất (concealed, gặp trước khi cắt da quy đầu), bị mắc kẹt (trapped, sẹo sau khi cắt da quy đầu), và chôn vùi (buried, trẻ lớn và béo phì ).[1]

Ở phần lớn trường hợp bất thường bẩm sinh nhi khoa, dương vật chộn vùi có thể tự hết. Nếu ở trẻ không điều trị tình trạng càng béo phì thì bệnh càng nặng thêm.

Lịch sử

Mô tả đầu tiên cho phẫu thuật này trong năm 1919 bởi Keyes. Cố gắng đầu tiên thực hiện phẫu thuật này là Schloss năm 1959; năm 1968, phẫu thuật thực hiện thành công bởi Glanz. Kể từ đó có rất nhiều kỹ thuật được phát triễn  

Vấn đề

Dương vật chôn vùi là dương vật có kích thước bình thường nhưng thiếu da phần thân dương vật. Trong y văn cũng đôi khi đề cập tình trạng này là dương vật ẩn hay bị dấu. Dương vật có thể bị mắc kẹt giữa da bìu, tại vị trí nối bìu và dương vật. Dương vật nhỏ (micropenis) là dương vật nhỏ hơn kích thước dương vật trung bình khi căng ra. Dương vật teo (diminutive penis) là dương vật biến dạng, hậu quả của lỗ tiểu đóng ở lưng dương vật, bàng quang tiên thiên, hay lỗ tiểu đóng thấp, bất thường nhiễm sắc thể hay tình trạng mơ hồ giới tín.

Nguyên nhân

Rất nhiều được đưa ra giải thích, bất thường về gene mô dartos với bất thường vị trí bám vào mặt lưng thể hang gần phía bụng, kèm với mỡ vùng mu nhiều là nguyên nhân. Nguyên nhân tiếp theo là do cắt da qui đầu quá mức (overzealous circumcision) khi làm sẹo co rút làm cho thiếu da dương vật, thoát vị bẹn lớn, hay tràn dịch tinh mạc.    

Người lớn bị dương vật vùi lấp thường do do béo phì thường có tiền căn chấn thương hay phẫu thuật. Thường kèm với tiểu đường làm trầm trọng thêm triệu chứng này. Nguyên nhân nữa gặp ở người lớn là do dãn da thành bụng sau phẫu thuật nối tắt dạ dày (gastric bypass).[2] Người lớn phẫu thuật tạo hình thành bụng kèm giải phóng vùng dính giữa cân scarpa và dartos, phẫu thuật kéo dài dương vật hay phẫu thuật  vùng bẹn sinh dục. Nguyên nhân khác gặp trong phù hạch huyết sinh dục. Có thể là vô căn, do phẫu thuật hay mắc phải do filariasis.[1]

Sinh lý bệnh học

Dương vật được tạo ra trong bào thai vào tuần thứ 16. Dương vật bị chôn vùi do bất thường cân dartos không phát triển thành hình dáng chun dãn bình thường cho phép da dương vật di chuyển tự do trên mô sâu hơn của thân dương vật. Tình trạng không chun dãn này làm cho dương vật không căng về phía trước làm nó bị chôn dưới xương mu.  

Khả năng khác là lớp mỡ trước xương mu quá nhiều, kẹt vào giữa bìu, thiếu da dương vật, da dương vật lỏng lẻo, bất thường vị trí bám bám vào của cân Buck và cân dartos. 

Sinh lý bệnh học của người lớn có thể khác với trẻ em là người lớn có thể mắc những nguyên nhân mắc phải. Mỡ nhiều trên dương vật làm cho nhiễm trùng, da vùng đó viêm dầy lên càng làm cho sẹo co rút nặng thêm bệnh. Ở người lớn, tổng lượng mở gia tăng theo thời gian vì vậy bệnh ngày càng nặng thêm. trẻ em thì ngày càng giảm.

Triệu chứng lâm sàng

Hầu hết trường hợp đến khám là trẻ sơ sinh và trẻ trước khi dậy thì. Tuổi thường gặp là từ 6 tháng đến 1 tuổi. Trẻ lớn thường kèm béo phì, quá cân. Bệnh nhân đã hoặc chưa cắt da qui đầu. Có một nghiên cứu 77% trẻ khám vì vùi dương vật đã cắt da qui đầu, nhấn mạnh vai trò của phẫu thuật niệu nhi trên lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ban đầu

Lý do đến khám khác nhau

Lý do đến khám rất khác nhau thông thường không nhìn thấy dương vật, có thể làm cho vệ sinh khó khăn. Thi thoảng có thể thấy da quy đầu tạo thành bong bóng khi đi tiểu, và sau khi tiểu làm cho ướt quần.

Trẻ lớn có thể có tiểu gắt, nhỏ giọt nước tiểu giữa 2 lần đi tiểu, hay dòng tiểu nhỏ vì khó khăn cầm giữ dương vật bằng tay khi đi tiểu. Vài bệnh nhân có tiền căn viêm quy đầu, viêm da quy đầu, vài bệnh nhân phải cắt da quy đầu nhiều lần. Hay than phiền về tình dục, như cương lên đau, bối rối, khó khăn khi đưa vào âm đạo. Vài bệnh nhân không thể tiểu đứng mà phải ngồi. Béo phì và tiểu đường là những bệnh hay kết hợp. 

Khám bệnh nhân nên nằm ngữa, có thể không thấy dương vật vì bị rút trong lớp mở trước xương mu hay trong da bìu (penis palmatus), bị kẹt vì sẹo co rút sau cắt da quy đầu. hoặc bị dấu trong túi thoát vị, trong tràn dịch tinh mạc. Từ da trên xương mu thấy da quy đầu không thấy dương vật. Maizels (1986)[1] và Burkholder (1983)[3] mô tả sự liên quan giữa dương vật bị chôn vùi và bất thường thận. 

Chỉ định

Lý do chính để một trẻ tìm đến phẫu thuật chỉnh sửa lại là vấn đề thẩm mỹ. Trẻ sơ sinh, chỉ theo dõi. Trẻ nhỏ hơn 3 tuổi có 58% cơ hội là tự hết. Vài nhà nhi khoa tiết niệu đồng ý là tình trạng này tới tuổi dậy thì sẽ hết. Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy không phải lúc nào cũng tự hết. Trẻ lớn và người lớn như là chế độ ăn và tập thể dục dường như là không có hiệu quả. 

Một số tác giả khác cho rằng sau 3 tuổi vẫn còn thì cần phẫu thuật chỉnh sửa lại. Lý do chủ yếu là không thể tiểu đứng được. Có rất nhiều chỉ định để phẫu thuật chỉnh sửa. Chẳng hạn vì lý do vệ sinh, nước tiểu ứ đọng, tiểu khó khăn. Điều này có thể làm cho nhiễm trùng tiểu tái phát nhiều lần. Trong nhiều nghiên cứu trẻ mắc chứng này có thể làm cho chấn thương tâm lý và xã hội. Phẫu thuật có thể giúp ít lấy lại hình dáng đàn ông. 

Ở người lớn bệnh ngày càng trầm trọng thêm vì ngày càng có thêm nhiều mỡ. Ảnh hưởng tiết niệu và tình dục lên cuộc sống hàng ngày.  

Phẫu thuật

Hình ảnh phẫu thuật dương vật chôn vùi

Theo Emedicine Medscape Urology

--------------------------------------------------------------------------------------------

1. Maizels M, Zaontz M, Donovan J. Surgical correction of the buried penis: description of a classification system and a technique to correct the disorder. J Urol. Jul 1986;136(1 Pt 2):268-71. 
2. Shermak MA, Chang D, Magnuson TH, Schweitzer MA. An outcomes analysis of patients undergoing body contouring surgery after massive weight loss. Plast Reconstr Surg. Sep 15 2006;118(4):1026-31.  
3. Burkholder GV, Newell ME. New surgical treatment for micropenis. J Urol. Apr 1983;129(4):832-4.