Phòng ngừa nhiễm trùng tiểu tái phát

Khoảng 25% phụ nữ viêm bàng quang cấp sẽ bị tái phát. Số lượng cơn tái phát phụ thuộc từng người trung bình 0.3 - 7.6 cơn / năm. Phần lớn nhiễm trùng là do vi trùng từ đường ruột xung quanh miệng niệu đạo.

Phụ nữ phát triễn viêm bàng quang trong vòng 2 tuần sau điều trị thường là giống với vi trùng ban đầu. Phải tìm nguồn lý do làm sao mà nhiễm trùng tồn tại, như bất thường giải phẫu học ( sỏi, áp-xe, hay bệnh nang).

Tiếp cận về hành vi

Có 3 yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến nhiễm trùng tái phát: phụ nữ có nhiều lần quan hệ tình dục, hay có sử dụng màng chắn để tránh thai có chất chống tinh trùng, và giảm estrogen trong âm đạo và cấu trúc xung quanh niệu đạo. Hai yếu tố sau làm giảm lactobacilli trong âm đạo. Bệnh nhân nào có sử dụng màng chắn có chất diệt tinh trùng thì nên đổi phương pháp tránh thai khác.

Bệnh nhân nào có từ 2-3 đợt viêm bàng quang hàng năm thì có thể điều trị bằng cách thay đổi hành vi như trên. Thay đổ hành vi rất dễ thực hiện, rẻ tiền, không có nguy cơ.

Phụ nữ trong tuổi hoạt động tình dục hãy thử đi tiểu sau mỗi lần quan hệ, cũng có thể giảm được nguy cơ tái phát. 

Tự điều trị bằng kháng sinh

Là phương pháp được chấp nhận để phòng ngừa tái phát. Người bác sĩ nên tư vấn cho bệnh nhân về những dấu hiệu cảnh báo của viêm bàng quang những dấu hiệu nặng mặc dù có điều trị.

Trong một nghiên cứu những phụ nữ nào có ít nhất 2 lần nhiễm trùng tiểu trong vòng 2 năm qua đều có thể tự chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng tiểu. Và tự điều trị bao gồm uống ofloxacine 200 mg uống 2 lần trong ngày liên tục trong 3 ngày, hoặc levofloxacine, 250 mg ngày 1 viên trong 3 ngày. 

Những phụ nữ nào có hơn 3 lần nhiễm trùng tiểu trong 1 năm thì nên xem xét phương pháp uống kháng  phòng ngừa tích cực hơn kết hợp với biện pháp thay đổi hành vi. Hay phụ nữ thường có viêm bàng quang sau quan hệ nên kết hợp uống kháng sinh sau quan hệ, bao gồm (nitrofurantoin 50 mg, trimethoprim-sulfamethoxazole [TMP-SMX] 40/200 mg, hoặc cephalexin 500 mg) sau quan hệ. Nếu phương pháp trên không có tác dụng có thể áp dụng, hay có những cơn viêm bàg quang phức tạp thì có thể áp dụng phát đồ sau đây.

• TMP-SMX - 40/200 mg lúc ngủ hoặc 3 lần hàng tuần
• Nitrofurantoin - 50-100 mg lúc ngủ hoặc 3 lần hàng tuần
• Norfloxacin - 200 mg lúc ngủ hoặc 3 lần hàng tuần
• Trimethoprim - 100 mg lúc ngủ hoặc 3 lần hàng tuần

Phương pháp này chứng tỏ hiệu quả ngay cả sử dụng trong vòng 5 năm. Tuy nhiên sau khi sử dụng 6-12 tháng có thể ngưng uống kháng sinh và thử xem bệnh nhân sẽ có những khoảng thời gian dài không bị nhiễm trùng. Khi nào cảm thấy bệnh tái phát thì hảy uống kháng sinh.

Phụ nữ mãn kính có thể dùng biện pháp thay thể estrogen kết hợp hoặc uống hoặc đặt tại chỗ. Tác dụng có thể do phục hồi lại vi khuẩn lactobacilli trong âm đạo thay thế Enterobacteriaceae và giảm pH trong âm đạo.

Phòng ngừa trong nhóm dân số đặc biệt

Bệnh nhân bị chấn thương cột sống

Ở nhóm bệnh nhân này phòng ngừa bằng trimethoprim-sulfamethoxazole hoặc nitrofurantoin có hiệu quả. Khả năng bị nhiễm vì trùng đa kháng thuốc nếu bệnh nhân đang nằm viện. Trong trường hợp đó thử sử dụng với methenamine ( 1g 3 lần ngày ) mỗi 2 tháng kèm với nitrofurantoin ( 50-100 mg 2 lần ngày). Methenamine được chuyển thành formic acid có tính chất kháng khuẩn.

Nguy cơ có thể giảm đi nếu sử dụng thông tiểu ngắt quản.


Bệnh nhân có đặt thông tiểu 

Xem bài ( nhiễm trùng tiểu do đặt thông tiểu )

Bệnh nhân ghép thận

Nhiễm trùng tiểu là một biến chứng quan trọng trong bệnh nhân ghép thận, đặc biệt trong những tháng đầu tiên sau ghép, và có thể dẫn đến nguy cơ thải ghép và bệnh nhân tử vong. Phòng ngừa bằng TMP-SMX ( 1 viên /ngày ) bắt đầu 2-4 ngày sau phẫu thuật và kéo dài 4-8 tháng, có thể giảm nguy cơ nhễm trùng tiểu.