Mãn dục nam

Mãn dục nam ( tiếng Anh Andropause hay male menopause ) là tình trạng hay gặp ở người nam giới có tuổi giống như mãn kinh nữ. Mãn dục nam là quá trình giảm tiết testosteron và dehydroepiandrosteron dần dần ở tuổi trung niên, và hậu quả là giảm sản xuất, thường kết hợp với giảm tế bào Leydig. Sự giảm dần dần testosteron khi lớn tuổi đã được ghi nhận.

Không giống như từ mãn kinh nữ, từ mãn dục nam giới chưa được công nhận bởi tổ chức y tế thế giới, WHO, trong khi có từ khác thường hay sử dụng là thiểu năng sinh dục, trong đó nồng độ testosteron giảm dưới mức bình thường.

Như là một trạng thái

Ảnh hưởng của mức độ testosteron đã được báo cáo trước đây. Trong năm 1944, Heller và Myers xác định những triệu chứng gọi là tuổi xế chiều của nam giới như là mất libio, lo lắng, trầm cảm, giảm trí nhớ, không có khả năgn tập trung, mệt mỏi, mất ngủ, cơn đỏ bừng mặt, và hay đổ mồ hôi.  Hai ông cũng thấy rằng trong những bệnh nhân của hai ông có mức độ testosteron thấp, và triệu chứng giảm đáng kể khi mà có bổ sung testosteron.

Mãn dục nam cũng có thể thấy ở bệnh nhân Alzheimer

Trong một nghiên cứu, 98 % những bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu tin rằng mãn dục nam và nguy cơ loãng xương có liên quan với nhau

Từ ngữ "suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn có triệu chứng" ( symtomatic late onset hypogonadism, SLOH ) được xem như giống với mãn dục nam, phản ánh một cách chính xác hơn sự mất sự sản xuất testosteron thường kèm với mãn dục nam. Từ "D" trong tiếng anh được đề cập trong y văn là giảm hơn là suy. Trong một vài tình huống, người ta sử dụng " suy hoc-mon nam từng phần ở người đàn ông lớn tuổi" (PADAM) 

Như là một rối loạn

• Người ủng hộ 

Người ủng hộ quan điểm cho rằng mãn dục nam là một bệnh lý lý lẽ rằng, mãn dục nam là quá trình sinh học ở tuổi trung niên bình thường giống như phụ nữ. Tuy nhiên ở nữ là quá trình ngưng hoàn toàn quá trình sinh sản, mãn dục nam là chỉ giảm testosteron. Sự giảm này dẫn đến mất năng lượng, mất khả năng tập trung, hay thay đổi hành vi. Trong khi đó mãn dục nam không làm cho cơ quan sinh sản nam ngưng lại. Mãn dục nam gây ra bởi giảm dần dần testosteron và tăng sex hormone-binding globulin ( SHBG) xả ra từ năm 35 tuổi. Ngược lại phụ nữ quá trình tương tự giảm nhanh ở tuổi trung bình 51. Testosteron giảm mỗi thập niêm 10% sau 30 tuổi (1%) mỗi năm. Mãn dục nam xảy ra sớm ở người nam trong môi trường tiếp xúc nhiều estrogen. Nam giới làm việc trong nhà máy dược phẩm, nhựa, hay trên đồng sử dụng nhiều thuốc trừ sâu.

Vào giữa năm 50, khoảng 30% đàn ông có mãn dục nam. Khoảng 5 triệu người Mỹ không tạo ra đủ testosteron, gây mãn dục nam. Ở Úc, khoảng 1 trong 200 đàn ông dưới 60 tuổi và khoảng 1 trong 10 đàn ông trên 60 tuổi có testosteron thấp. Không quan tâm tới địa dư, mãn dục nam có liên quan tới tiểu đường, cao huyết áp và bất thường về di truyền gây suy thuyến sinh dục, bao gồm Klinefelter, Wilson -Turner, và hội chứng không nhạy cảm androgen.  

Một vài sự hứng thú trong ý tưởng mãn dục nam đã được thúc đẩy bới cuốn sách "Mãn dục nam" của tác giả Jed Diamond. Theo quan quan điểm Diamond, mãn dục nam là sự thay đổi ở người nam trung niên, bao gồm thay đổi hoc-mon, hình thể, tâm lý, mối quan hệ, xã hội, tình dục và tâm lý. Diamond  cho rằng những thay đổi này xảy ra tất cả đàn ông, thông thường giữa 40 và 55, mặc dù có thể xảy ra sớm từ 35 và 65. Từ mãn dục nam có thể là đặt nhầm tên, vì không giống như phụ nữ, vì khả năng sinh sản nam không ngưng sau tuổi trung niên mà có thể có con cái cho tới 90 tuổi hay già hơn. Nhưng Diamond cũng chỉ ra rằng về phương diện cuộc sống 2 quá trình của nam và nữ là giống nhau. Vì thế từ mãn dục nam được chấp nhận rộng rãy ở Úc châu hay Âu châu hơn à Hoa kỳ. 

• Người chống đối

Nhiều nhà lâm sàng tin rằng, mãn dục nam không là một ý tưởng đúng đắng. vì đàn ông có thể sinh con tới tuổi già. Hoc-mon của họ giảm từ từ chứ không như phụ nữ tuổi mãn kinh. Trong vài đàn ông trước tuổi 60 mất libido, rối loạn cương dương, và không có khả năng đạt cực khoái. 

Một vài người khác cho là mãn dục nam tương đương suy tuyến sinh dục hay giảm testosteron. Cũng có những ý kiến chống đối tư tưởng mãn dục nam ở Âu châu cũng như Hoa kỳ.

Vài nhà lâm sàng cũng có ý kiến là những triệu chứng nhưng kể trên cảnh báo có gì thay đổi đang xảy ra. Chẳng hạn người thừa cân có thể làm người ta sai lầm tưởng là một bệnh nhưng thật ra nó là một trạng thái. Giống gnhư thế, năng lượng cũng có thể khác nhau giữa người này so với người kia, và vài người không hoạt động lắm.

Trong khi trái lại vài người khỏe mạnh năng động cũng có thể có những triệu chứng giống như mãn dục nam. Hay yếu tố môi trường, di truyền, lối sống ảnh hưởng như thế nào đến mãn dục nam cũng chưa biết rõ.      

Điều trị

Mặc dù có bất đồng trên việc mãn dục nam có phải là bệnh không để mà chẩn đoán hay điều trị. 

• Morley nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đáp ứng điều trị, cũng như mức độ testosteron và những triệu chứng. 
• Mintz, Dotson và Mukai nhấn mạnh hocmon hơn là testosteron, họ cũng nhấn mạnh vài trò của chế độ ăn và tập luyện
• Diamond nhấn mạnh trâm cảm là vấn đề quan trọng nhất của đàn ông tuổi trung niên, và thường bỏ qua và thường kết hợp với những hậu quả nghiêm trọng.

Những điều trị sau đây chứng tỏ có hiệu quả. 

• Liệu pháp thay thế hoc-mon
• Tập thể dục, chế độ ăn, giảm stress.